Serbest
Bölge
Serbest
bölgeler, bulundukları ülkenin siyasi sınırları içerisinde yer almakla birlikte
dış ticaret, vergilendirme ve gümrük mevzuatı açısından gümrük hattının dışında
kabul edilen bölgelerdir. Bu bölgelerde mali, ticari ve ekonomik alanlardaki
hukuki ve idari düzenlemeler uygulanmaz veya kısmen uygulanır. Fiziki olarak da bulundukları ülkenin diğer
kısımlarından ayrılan serbest bölgelere sınai ve ticari faaliyetler için diğer
bölgelere kıyasla daha geniş teşvikler ve muafiyetler tanınmaktadır.
Serbest
bölgeler genellikle bir uluslararası liman veya havalimanına yakın yerlere
kurulmakla birlikte gümrük alanından ayrı işlemler görür. Bölgeye girişlerde gümrük
işlemlerine tabi tutulmayan mallar serbest bölgelerde depolanabilir,
işlenebilir ve üretimde kullanılabilir. Gümrük sınırlarına girmediği sürece bu
mallara vergi ödenmesine gerek yoktur.
Serbest
bölgeler genel olarak üretim, ambalajlama, depolama, araştırma ve geliştirme,
bankacılık, sigortacılık, montaj, tasnif, yükleme, demontaj, müşavirlik,
mimarlık, mühendislik, kiralama, yazılım, bakım ve onarım gibi faaliyetleri kapsamaktadır.
Türkiye’de
serbest bölgelerin kuruluş amaçları T.C. Ticaret Bakanlığı’nca şu şekilde
sıralanmıştır:
· İhracata yönelik yatırım ve üretimi teşvik etmek,
· Doğrudan yabancı yatırımları ve teknoloji girişini
hızlandırmak,
· İşletmeleri ihracata yönlendirmek,
· Uluslararası ticareti geliştirmek.
Serbest
Bölgelerdeki Teşvik ve Avantajlar
· Üreticiler için vergi avantajları
- Serbest bölgelerdeki üretici firmaların imal ettikleri
ürünlerin satışından elde ettiği kazançlar için gelir ve kurumlar vergisi
muafiyeti uygulanır.
- Serbest bölgede üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az
%85’inin yurt dışına ihraç edilmesi halinde, kullanıcı firmanın istihdam ettiği
personele ödediği ücretler gelir vergisinden muaftır.
- Serbest bölgelerde üretim faaliyetleri gerçekleştiren kullanıcıların
bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetlerin işlemleri ve düzenlenen
kağıtları damga vergisi ve harçlardan muaftır.
· Orta ve uzun vadeli faaliyet ruhsatı alabilme imkânı
· Kar transferi imkânı
- Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve
gelirler izinsiz olarak yabancı ülkelere veya Türkiye'ye serbestçe transfer
edilebilir.
· Ticaret kolaylığı imkânı
- Serbest bölgeler ile Türkiye’nin diğer bölgeleri arasında
yapılan ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulandığından, serbest bölge
kullanıcıları ülke içerisinden KDV’siz mal ve hizmet satın alabilmektedir.
Ayrıca, serbest bölgeler ile diğer ülkeler veya diğer serbest bölgeler
arasındaki ticarette ise dış ticaret hükümleri uygulanmamaktadır.
· Gümrük vergisi prosedürlerinden arındırılmış ticaret imkânı
· AB ve Gümrük Birliği kriterlerinin gerektirdiği serbest dolaşım
belgelerinin temini imkânı
· Kredilerde faiz desteği
· Eşitlik prensibi
- Serbest bölgelere sağlanan teşvik ve avantajlardan yerli
ve yabancı firmalar eşit olarak yararlanabilmektedir.
· Zaman kısıtlaması bulunmaması
- Serbest bölgelerde malların kalması konusunda bir zaman
kısıtlaması bulunmamaktadır.
· Yerli ve yabancı pazarlara erişim imkânı
- Serbest bölgelerden Türkiye’ye veya diğer ülkelere
yapılacak olan ticarette tüketim malları ve riskli mallar dışında bir kısıtlama
yoktur.
· Azaltılmış bürokrasi
· Serbest bölgelerin konumları itibari ile edindikleri
stratejik avantajlar
· Uygun ve ucuz altyapı imkanları
· Kira desteği
Serbest
Bölgelerin Ülke Ekonomisine Katkıları
· Serbest bölgeler kuruldukları ülkenin döviz girdilerinin artışını
sağlamakla birlikte, bölgeden yapılacak olan ihracatla birlikte ülkenin ihracat
gelirlerinin artmasına ve ihracat pazarlarının genişlemesine katkıda bulunur.
· Serbest bölgelerdeki kullanıcıların üretim
faaliyetlerinde kullanmak amacı ile ülke iç pazarından ihraç ettikleri ham
madde, yarı işlenmiş ve mamul mallar sayesinde ülke üretimine katkı sağlanır.
· KDV’siz ve gümrük vergisiz mal alımı imkanına sahip olan serbest
bölge kullanıcıları, yurt dışındaki rakipleriyle aynı şartlarda üretim yapma
fırsatı elde etmiş olur.
· Serbest bölgelerdeki ekonomik faaliyetler sayesinde ülke
istihdamına katkı sağlanır.
· Üretim yapılan serbest bölgelerdeki yabancı sermaye
yatırımları teknolojik gelişmeleri de beraberinde getirerek ülkeye teknoloji
transferini sağlar.
· Büyük miktarlarda serbest bölgelere getirilen mallar
gerektiğinde ülke içerisine küçük partiler halinde ithal edilerek üretim
maliyetleri düşürülebilir.
· İhraç ürünlerinin ihracatını kolaylaştırmak ve
hızlandırmak açısından basamak görevi görürler.
· Ülke dışından gelen malların satışı transit ticaret
yoluyla gerçekleştirilebilir.
Türkiye’deki
Serbest Bölgeler
Türkiye
Serbest Bölgeler Haritasına buraya tıklayarak
ulaşabilirsiniz.
· Adana Yumurtalık Serbest Bölgesi
· Antalya Serbest Bölgesi
· Avrupa Serbest Bölgesi (Tekirdağ)
· Bursa Serbest Bölgesi
· Denizli Serbest Bölgesi
· Ege Serbest Bölgesi (İzmir)
· Gaziantep Serbest Bölgesi
· Kayseri Serbest Bölgesi
· Kocaeli Serbest Bölgesi
· Mersin Serbest Bölgesi
· Rize Serbest Bölgesi
· Samsun Serbest Bölgesi
· Trabzon Serbest Bölgesi
· TÜBİTAK MAM Serbest Bölgesi (Kocaeli)
· İstanbul Endüstri ve Ticaret Serbest Bölgesi
(İstanbul—Anadolu)
· İstanbul Trakya Serbest Bölgesi
· İstanbul İhtisas Serbest Bölgesi
· İzmir Serbest Bölgesi
Tüm dünyadaki ithalatçı ve ihracatçılara doğrudan ulaşmak Trade Atlas ile çok kolay! Trade Atlas, dünyada yer alan 230’dan fazla ülkede 17 milyon ithalatçı firmaya ait 1,5 milyar konşimento ve sevkiyat detayı verisini barındıran, global bir ithalatçı ve ihracatçı arama motorudur. Trade Atlas, global ticaretin daha önemli bir parçası olma yolunda adımlar atmanıza eşlik etmek üzere yanınızda! Dijitalleşen dünyanın gerisinde kalmayıp global ekosistemin bir parçası olmak için buraya tıklayarak ücretsiz kaydolabilir ve arama yapabilirsiniz.