Konteyner Krizi Nedir?
Deniz taşımacılığı en eski
taşımacılık yöntemlerinden biridir ve günümüzde hala dünya ticaretinin önemli bir
parçasını oluşturmaktadır. Dünya ticaretinin yaklaşık %90’ı deniz yoluyla
gerçekleşir.
Covid-19 salgını dünya genelinde
neredeyse tüm sektörlerde büyük değişimlere yol açtı. Dünya ticaretinin ana
taşlarından biri olan deniz taşımacılığında ise salgın sebebiyle ciddi sorunlar
ortaya çıktı. Konteyner krizi, Covid-19 salgınının neden olduğu küresel
lojistik sorunlarıdır.
Konteyner Krizinin Nedeni Nedir?
2020 yılının başlarında Covid-19 salgınının
Çin’de başlamasıyla birlikte birçok ülkede üretim durma noktasına geldi. Konteyner
krizi nedenleri arasında Covid-19 salgınının sebep olduğu lojistik
sorunları yer alsa da bunun ticarete çok farklı etkileri oldu. Karantinalar
sebebiyle liman çalışan sayıları azaldı ve bunun sonucunda da liman elleçleme
süreleri uzadı. Salgının limanlar yoluyla yayılacağına olan inançla birlikte
Çin’den Amerika Birleşik Devletleri’ne ve Avrupa’ya giden gemiler belirli
sürelerle bekletilmeye başlandı. Pandemi öncesi süreçte Amerika Birleşik
Devletleri’ne giden konteynerlerin iç bölgelere sevk edilmesi 1-2 gün sürerken
pandemi sonrasındaki iş gücü kaybı, azalan mesai saatleri, çalışmayan tırlar
gibi sebeplerle bu süre 1 haftaya kadar uzadı.
Salgın sırasında, limanlar; seyahat
kısıtlamaları, karantina önlemleri ve iş gücü kısıtı nedeniyle büyük bir
darboğaza girdi. Bu durum, konteyner taşımacılığında aksamaya ve artan
maliyetlere sebep oldu.
Salgını hızlı bir şekilde kontrol
altına alan Çin’de üretimlerin devam etmeye başlaması arzı artırdı. Ancak, bu
arzı karşılayacak olan konteynerlerin Çin’e dönüşü geciktiği için boş konteyner
açığı ortaya çıktı. Tüm konteynerlerin Çin tarafından rezerve edilmesi ise
Şekil 1’deki Şangay Konteyner Navlun Endeksi (SCFI) grafiğinde de
görülebileceği üzere, navlun fiyatlarının neredeyse yüzde 100-300 oranında
artışına sebep oldu. Sevki gerçekleşecek taşıma ücreti malın kendisinden daha
pahalıya denk gelen mallar piyasadan kalkmaya başladı.
Kaynak: Shanghai Shipping Exchange
Şekil 1. Şangay Konteyner Navlun Endeksi
Türkiye özelinde ise döviz
artışları sebebiyle ithalatın azalması, ülkedeki boş konteyner eksikliğini
tetikledi. Ülkede boş konteyner sıkıntısı yaşanırken ihracat da bu durumdan
olumsuz etkilenmiş oldu.
Konteyner krizi ne zaman bitecek?
İsrail-Filistin savaşı nedeniyle
gemilerin Süveyş Kanalı yerine Ümit Burnu’nu dolaşması konteyner krizini
yeniden gündeme getirdi. Uzayan rotalar konteyner sorununu da beraberinde
getirdi. Uzakdoğu ve Akdeniz’deki aktarma limanlarında büyük yoğunluk meydana
geldi. Uzakdoğu servislerine başka servislerden gemi kaydıran armatörler,
dünyanın çeşitli yerlerindeki ticaretlerde kapasite açığı yarattı. Uzakdoğu
bağlantılı ticaretlerde seyir süreleri arttığından, ekipman da daha uzun süre
gemi üstünde kalmaya başladı. Bu da karada ekipman açığına sebebiyet verdi. Krizin
bitmesini kısa vadede mümkün görmeyen uzmanlar, emtia fiyatlarında yeni bir artışın
meydana geleceğine işaret ediyor.
Konteyner krizinin son bulması
için ülkemizde de üretiminin hızlandırılması, üreticilere teşvik ve kredi
sağlanması da büyük önem taşımaktadır.
TradeAtlas ile Yeni Rotalar Çizin, Konteyner Krizinden Etkilenmeyin
Konteyner krizi firmalar için
sıkıntı yaratırken, riskleri TradeAtlas ile fırsata çevirebilirsiniz.
TradeAtlas sağlamış olduğu gerçek ithalatçı-ihracatçı firma verileri sayesinde
firmaların yeni alıcı ve tedarikçileri keşfetmelerine imkan sağlar. Böylece
gerek lojistik sorunları gerekse artan maliyetlere karşı alternatif rotalardan
müşteri ve tedarikçi bulmanıza olanak tanır. Bu sayede işletmeler kriz
durumlarına karşı daha esnek hale gelerek rekabet avantajı elde edebilirler. TradeAtlas'ın
sunduğu kapsamlı verilere buraya tıklayarak
ulaşabilirsiniz.
Çip Krizinin Dünya Ticaretine
Etkileri konusu hakkında detaylı bilgi almak için ”Çip
Krizinin Dünya Ticaretine Etkileri” içeriğini inceleyebilirsiniz.
