Marka Nedir?
Marka,
Türk Patent ve Marka Kurumu’nun tanımına göre, bir teşebbüs tarafından sunulan mal
ya da hizmetlerin diğer teşebbüslerinkinden ayırt edilebilmesini sağlayan
işaretlerdir.
Marka
Olabilecek İşaretler
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 4.maddesinde belirtildiği üzere marka, bir
teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya
hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın
konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde
gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler,
harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her
tür işaretten oluşabilir.
Marka
Ret Nedenleri
Marka
ret nedenleri, mutlak ret nedenleri ve nispi ret nedenleri olarak ikiye
ayrılmaktadır. Bu nedenler 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5. ve 6. maddesinde sıralanmıştır.
Uluslararası
Marka Tescili
Marka
tescil belgeleri sadece başvurunun yapıldığı ülkede geçerli olduğundan koruma
talep edilen ülkelere ayrıca başvuru yapılması gerekmektedir. Dünya çapında
geçerli bir kayıt sistemi yoktur. Türkiye'de ikamet eden bir kişi veya şirket,
Türkiye'de yetkili kurum olan Türk Patent ve Marka Kurumu’na tescil için
başvurduğunda, tescil yalnızca Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde hak
doğurur. Yurt dışı satış işlemlerinde tescilsiz markaların kullanılması,
küresel ticarette şirketler için risk yaratmaktadır.
Firmalar,
markalarını tescil ettirmek istedikleri ülkelere marka tescili için
başvurmalıdır. Bu başvurular doğrudan ilgilenilen ülkenin resmi kurumlarına
yapılabileceği gibi, uluslararası anlaşmalar söz konusu ise uluslararası
kurumlar kullanılarak da yapılabilmektedir. Yurt dışında marka tescili için
çeşitli başvuru yöntemleri bulunmaktadır.
1. Doğrudan
Başvuru
Markanın
tescil ettirilmek istendiği ülkenin kendi patent ofisine doğrudan başvuru
yapılabilmektedir. Vatandaşı olunmayan ülkelerde marka tescil başvurusu
yapabilmek için o ülkedeki yerleşik ve yetkilendirilmiş bir marka patent vekili
ile çalışılması gereklidir. Vekil tayin etme işlemleri her ülke için farklıdır
ve bazı ülkelerde marka tescilinden dahi daha maliyetli olabilmektedir.
2. Uluslararası
Başvuru Kurumları Kullanılarak Başvuru
2.1 Madrid
Sistemi
1
Ocak 1999 tarihinden itibaren Türkiye, Madrid Protokolü ile bu Madrid
Sistemi’nin tarafıdır. Uluslararası marka tescilinde Madrid Sistemi’nin
kullanılması, tek başvuru ile seçilen birden fazla ülkeye başvuru yapma
avantajını sağlamaktadır.
Madrid
Sistemi kullanılarak yurt dışında marka tescili talebinde bulunabilmesi için
öncelikle Türkiye’de markanın tescili veya başvurusu bulunmalıdır. Bu sistemde
marka başvurusu, Türk Patent ve Marka Kurumu (TPMK)’na ve tek bir dilde
uluslararası evrak kullanılarak yapılır. Bu evraklar TPMK tarafından Dünya
Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO)’ne gönderildikten sonra WIPO tarafından ise
markanın tescil ettirilmesi için önceden seçilen ülkelere gönderilir. Seçilen
ülkeler marka tesciliyle ilgili araştırmaları ayrı ayrı ve sadece kendi ülkesi
için yapar.
Madrid
Sistemi’nin en büyük avantajlarından biri, herhangi bir ülkenin marka tescilini
reddetmesi durumunda seçilen diğer ülkelerin bundan etkilenmemesidir. Bu sistemdeki
bir risk ise, başvurular Türkiye ofislerinde yapılabiliyor olsa da yurt dışında
bir itiraz söz konusu olduğunda işlemlerin itiraz gelen ülkedeki ofislerden
birinde yapılması gerektiğidir. Ayrıca, markanın iptali söz konusu olmaması
için tescil alınan tüm ülkelerde kullanılıyor olması gerekir.
Temmuz
2020 itibariyle Madrid Sistemi üyelerine buraya
tıklayarak ulaşabilirsiniz.
2.2
Avrupa Birliği Topluluk Markası
Bu
sistem, Avrupa Birliği üyesi olan tüm ülkelerde yapılan bir tescil işlemidir. Üye
ülkelerin tamamında tek bir başvuru ile koruma sağlanır. Türkiye, Paris
Sözleşmesi ve Dünya Ticaret Örgütü Kuruluş Anlaşması üyesi olduğu için, Türk
vatandaşları da bu sistemden faydalanabilmektedir.
Topluluk
Marka başvuruları İspanya'nın Alicante şehrindeki İç Pazarda Uyum Sağlama
Ofisi'ne (OHIM) veya tüm Topluluk Marka Ofisleri’ne yapılabilmektedir. Bu sistem
yoluyla başvuru yapabilmek için Madrid Sistemi’nde olduğu gibi Türkiye’de bir
marka tescili veya başvurusu olması zorunluluğu yoktur. Ayrıca, marka iptali
söz konusu olmaması için Avrupa Birliği üye ülkelerinden sadece birinde
markanın kullanılıyor olması yeterlidir.
Tek
başvuru sonucunda tüm Avrupa Birliği ülkelerinde marka tescilinin gerçekleşecek
olması daha az maliyetli gibi görünse de bu sistemin göz ardı edilmemesi
gereken bir dezavantajı da vardır. Topluluk marka sisteminde ülkeler tek bir
ülke gibi bütün kabul edilir. Bu sebeple de herhangi bir ülkede marka
tescilinin reddedilmesi, başvurunun tüm ülkelerde reddedilmesi anlamına
gelmektedir.
Özellikle
mal ve hizmet ihracatı yapan firmaların faaliyet gösterdikleri veya faaliyet
göstermeyi planladıkları ülkelerde/bölgelerde markalarını korumaları
kaçınılmazdır. Markaların korunması her ülke için ayrı ayrı geçerli olduğundan
bir veya birkaç ülkede tescil edilmesi yeterli olmamaktadır. Marka tescil
başvurularında yüksek maliyetleri engellemek için, tescil talep edilen
ülkelerde ön araştırma yapılması büyük önem taşımaktadır. Kişi veya firmalar bu
ön araştırma maliyetlerinden kaçınıp direkt başvuru yoluna girdiğinde
sonrasında oluşacak olan fazladan maliyetleri beraberinde getirmiş olacaktır.
Tüm dünyadaki ithalatçı ve ihracatçılara doğrudan ulaşmak
Trade Atlas ile çok kolay! Trade Atlas, dünyada yer alan 230’dan fazla ülkede
17 milyon ithalatçı firmaya ait 1,5 milyar konşimento ve sevkiyat detayı
verisini barındıran, global bir ithalatçı ve ihracatçı arama motorudur. Trade
Atlas, global ticaretin daha önemli bir parçası olma yolunda adımlar atmanıza
eşlik etmek üzere yanınızda! Dijitalleşen dünyanın gerisinde kalmayıp global
ekosistemin bir parçası olmak için buraya tıklayarak ücretsiz
kaydolabilir ve arama yapabilirsiniz.