Akreditif & Çeşitleri Nelerdir?

Dış ticarette birçok ödeme yöntemi vardır ve akreditif ile yapılan ödeme şekilleri en güvenli yöntemlerden biridir. İhracatta ve ithalatta kullanılan ödeme yöntemleri hakkında detaylı bilgi için “İhracat ve İthalatta Kullanılan Ödeme Yöntemleri Nelerdir?” içeriğini inceleyebilirsiniz. Akreditif ödeme şekilleri, dış ticaret ile uğraşan firmalar tarafından sıkça tercih edilen bir ödeme şeklidir.

Akreditif Nedir?

Akreditif, ithalatçı firmanın talimatı doğrultusunda, ithalatçının çalıştığı bankanın belirli bir tutar ve belirli bir vade için istenilen şartların yerine getirilmesi ve ihracatçı tarafından ihraç edilen ürünlerin ihracına ilişkin belgelerin verilmesi karşılığında ihracatçıya ödeme yapılacağını garanti etmesidir. Detaylandırmak gerekirse; ihracat ve ithalatın gerçekleşeceği firmalar aralarında akreditifli ödemeye dayanan bir anlaşma yaparlar, daha sonra ithalatçı kendi bankasına yani amir bankaya giderek ihracatçı için akreditif açılması talimatını verir. 

Akreditif Belgeleri Nelerdir?

Akreditif belgeleri, uluslararası ticaret işlemlerinde kullanılan ve özellikle ödeme güvencesi sağlamak amacıyla düzenlenen belgelerdir. Bir akreditif işleminde, alıcı (ithalatçı) ve satıcı (ihracatçı) arasındaki ödeme, genellikle bir banka aracılığıyla gerçekleştirilir. Akreditif kapsamında, bankanın ödeme yapması için belirli belgelerin sunulması gerekmektedir. Bu belgeler, genellikle satıcının sözleşme yükümlülüklerini yerine getirdiğini ve malları sevk ettiğini kanıtlar. İşte akreditif işlemlerinde yaygın olarak kullanılan belgeler:

- Ticari Fatura

- Taşıma Belgesi

- Sigorta Poliçesi veya Sertifikası

- Yükleme Listesi

- Menşe Şahadetnamesi

- Gümrük Beyannamesi

- Çekilme Belgesi

- Müşteri Belgesi

Akreditif Çeşitleri Nelerdir?

Açılışına göre akreditif türleri farklılık göstermekle birlikte, başlıca akreditif çeşitleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;

1) Kabili Rücu Akreditif: Diğer ismiyle cayılabilir akreditif. Bu akreditif türünde ithalatçı, ihracatçıya sormadan kendi isteğine göre gidip akreditifi kaldırma yetkisine sahiptir. Kesinlik taşımayan bir yöntem olduğu için tercih edilen bir yöntem değildir.

2) Gayri-Kabili Rücu Akreditif: Bu akreditif türü tarafların karşılıklı onayı olmadan iptal edilip değiştirilemez. Cayma ya da iptal etmek için tüm tarafların onayına ihtiyaç vardır.

3) Teyitsiz Akreditif: Bu tip akreditiflerde muhabir banka herhangi bir mali sorumluluk yüklenmez. Sadece akreditifin açılmış olduğunu ve akreditifin şartlarını lehtara bildirmekle yetinir.

4) Teyitli Akreditif: Teyitsiz akreditifin aksin muhabir bankanın teyit ettiği ve malın bedelinin ödeneceğine dair bir ek teminat verilen türdür. Eğer alıcı bir bankanın teyidini ekleyerek satıcıya bildirirse, akreditifi açan bankanın bütün sorumluluğu üzerine aldığı anlamını taşır.

5) Rotatif / Döner Akreditif: Bir defa kullanılmakla hükümden düşmeyen akreditiflerdir. İthalatçı ve ihracatçının arasında süreklilik gösteren bir alım ve satım anlaşması varsa, her sevkiyat için ayrı akreditif açtırmak yerine, kararlaştırılan süre içinde yapılacak sevkiyatı kapsamak üzere tek bir akreditif açtırılmasıdır.

6) Kırmızı Şartlı Akreditif: Akreditifin belgesinde yer alan ve kırmızı olarak belirtilen malların işlenmesi, ambalajlanması, taşınması veya gibi depolanması süreçlerde kullanılmak üzere bir ön ödeme yapılacağını belirten akreditif çeşididir.

7) Yeşil Şartlı Akreditif: İthalatçıya peşin ödeme yapılma imkânı veren bir akreditif çeşididir. Yapılan çeşitli ödemeler ya da malların depolandığı gibi halleri gösteren faturalar ve makbuzlar karşısında yapılmaktadır.

8) Karşılıklı Akreditif: Birbirinden bağımsız iki farklı akreditif işleminden oluşur. İlk akreditif lehtarının ikinci akreditifin amiri olduğu bir akreditif türü şeklinde gerçekleşen bir ödeme yöntemidir.

9) Devredilebilir Akreditif: Lehtar tarafından başka bir lehtara devredilebilme sağlayan işlem türüdür. Bu devir yalnız bir defa yapılabilmektedir

10) Garanti Akreditifi: Garanti mektubu gibi görev gören bir akreditif türüdür. Herhangi bir malı değil hizmeti içermektedir. Hizmetin garanti altına alınması amacıyla kullanılır.

 Tüm bunların yanında ticaret yapılırken ihracatçı ve ithalatçının kullanabileceği ödeme şartına göre farklı akreditif türleri bulunmaktadır. Vadeli akreditif, peşin akreditif ve kabul kredili akreditif olarak üçe ayrılır.

Vadeli akreditif, belirli bir vade tarihine veya süreye bağlı olarak ödeme yapılmasını sağlayan bir akreditif türüdür.

Peşin akreditif, belgelerin sunulmasıyla birlikte ödeme yapılmasını sağlayan bir akreditif türüdür.

Kabul kredili akreditif, belirli bir vade ile birlikte, satıcının belgeleri sunduğunda, alıcının veya alıcının bankasının, ödeme yapmayı kabul etmesi durumunda gerçekleşen bir akreditif türüdür.

Akreditif Nasıl Açılır?

Akreditif tarafları arasında süreç şu şekilde işler:

- İlk olarak ihracatçı ve ithalatçı taraflar kendi aralarında akreditifli ödemeye ilişkin bir anlaşma yaparlar.

- Daha sonra, ithalatçı kendi bankasına yani amir bankaya giderek ihracatçı lehine akreditif açılması talimatını verir.

- Amir banka ihracatçının bankasına yani muhabir bankaya akreditif açıldığını bildirir.

- Bu aşamada ihracatçının bankası ihracatçı lehine akreditif açıldığı bilgisini verir.

- İhracatı yapacak olan firma malları ithalatçıya gönderir.

- Bu adımda ihracatçı sevk vesaikini muhabir bankaya ulaştırır ve karşılığında gönderilen malların parasını alır.

- Muhabir banka sevk vesaikini ithalatçının bankasına verir ve amir banka (ithalatçının bankası) ödemeyi muhabir bankaya yapar.

- Amir banka, sevk vesaikini ithalatçıya verir ve ithalatçı amir bankaya ödeme yapar.

- Son olarak ithalatçı sevk vesaiki ile malları gümrükten alır.

Sırasıyla bu işlemler tamamlandıktan sonra akreditif işlemlerinin tamamlandığını kabul edebiliriz.

Kimler Akreditif Açabilir?

Akreditif, bir ödeme yöntemi olarak, genellikle uluslararası ticarette kullanılır ve bir bankanın belirli şartlar altında alıcı adına satıcıya ödeme yapma taahhüdüdür. Akreditifi açabilecek kişiler veya kurumlar, çeşitli şartlara ve taraflara bağlıdır. Akreditif açabilen taraflar şunlardır:

- Alıcı (İthalatçı) Şirket veya Kişi

- Alıcı Bankası (Açan Banka/Amir Banka)

- İhracatçı (Satıcı)

- Satıcı Bankası (İhbar veya Teyit Bankası/Muhabir Banka)

Akreditifin açılması için en önemli şart, alıcı ve satıcı arasında bir anlaşmanın olması ve alıcının ödeme güvencesi sunmak için bir bankaya başvurmasıdır. Banka, alıcının mali durumuna ve işlemin niteliğine göre akreditifi açıp açmamaya karar verir.

Taraflar arzu eder ise akreditif kredisinden de faydalanabilir. Akreditif kredisi, alıcının bankası tarafından düzenlenen bir belge ile satıcıya, belirli şartlar altında ödeme yapılacağına dair güvence verilmesidir ve ticaretin güvenli ve düzenli bir şekilde yürütülmesine katkı sağlar.

TradeAtlas ile Güvenli Ticarete Başlayın

Akreditif, uluslararası ticarette güvenli ödeme sağlayan bir teminat aracıdır. Banka aracılığıyla, mal veya hizmet tesliminin doğru şekilde gerçekleşmesini güvence altına alarak alıcı ve satıcı arasındaki güveni artırır.

TradeAtlas, dünya genelindeki ithalatçı ve ihracatçı firmalar hakkında bilgi sağlayan bir platformdur. Firmalar, TradeAtlas üzerinden yeni ticari ortaklar bulabilir ve pazar araştırması yapabilir. TradeAtlas ile tespit edilen firmalarla güvenli ticaret yapmak için akreditif kullanılabilir.

Akreditif ve TradeAtlas arasındaki temel bağlantı, güvenli ticaret ve doğru ortak seçimidir. TradeAtlas, firmaların yeni pazarlarda güvenilir ortaklar bulmasını sağlarken, akreditif bu ticaretlerin güvenli şekilde gerçekleşmesine yardımcı olur. Özellikle yeni pazar arayışı olan firmalar için TradeAtlas kullanımı ticari riskleri azaltır. Küresel pazarları takip etmek ve dış ticarette bir adım önde olmak için buraya tıklayarak ücretsiz kaydolabilir ve arama yapmaya başlayabilirsiniz.