Savunma sanayii, elektronik sistemler, otomobiller, ev aletleri, giyilebilir teknolojiler, akıllı telefonlar ve bilgisayarlar gibi birçok alanda kullanılan ve elektronik cihazların olmazsa olmaz parçalarından biri olan çipler yarı iletken olarak da adlandırılmaktadır.

Üretimi oldukça karmaşık ve zorlu işlemlere dayanan çiplerin elektronik devreleri ince bir silikon yüzey üzerine konumlanır. Çip üzerine yerleştirilen transistörler ise minyatür elektrik devreleri olarak görev yapar. Çiplerin içerisine ne kadar transistör sığdırılır ise çip o kadar hızlı ve güçlü olur. Bir kan hücresinden 200 kat daha küçük olan çiplere bu işlemlerin yapılabilmesini sağlayan alet ise silikon plakalara saatte trilyonlarca transistör basabilen fotolitografi makineleridir. Makineye girmeden önce her bir plaka ışığa duyarlı likit bir tabakayla kaplanmaktadır. Transistör tasarımın ve silikon tabakanın üzerine lazer ışını göndererek çalışan makine, plakaya transistörün görüntüsünü bırakmaktadır.

Çiplerin Amaçları

Çipler, iki ana amaç için kullanılmaktadır. Elektronik cihazların beyni olarak nitelendirebileceğimiz mantık çipleri (logic chips), tanımlanan görevleri bitirebilmek için bilgiyi işleyebilmektedir. Mantık çiplerinin geliştirilen ilk versiyon olan CPU’lar (Central Processing Units/Merkezi İşlem Birimi) “orijinal çipler” olarak da adlandırılmaktadır. Ayrıca, GPU (Graphic Processing Chips/Grafik İşlem Çipi) ve NPU’lar (Neural Processings Chips/Sinirsel İşlem Çipi) da mantık çiplerindendir. Bilgi depolama amacıyla kullanılan çiplere ise hafıza çipleri (memory chips) denmektedir. Programları çalıştırmaya yarayan DRAM (Dynamic Random Access Memory) diğer adıyla “çalışan hafıza” ve fotoğraf veya diğer verileri saklamaya yarayan NAND Flash olarak iki çeşidi bulunmaktadır.

Çip Krizi

Kovid-19 pandemisiyle birlikte hayatımıza giren karantinalar sebebiyle, insanlar evlere kapanmak zorunda kaldı. Eğitim ve iş hayatının da evden sürdürülmeye başlamasıyla bilgisayarların, akıllı telefonların, tabletlerin ve oyun konsollarının kullanımında artış gerçekleşti. Elektronik aletlerdeki bu talep artışının yanı sıra telekomünikasyon şirketlerinin de altyapı yatırımlarını artırması çip talebinde yoğun bir yükselişe sebep oldu.

Salgın sebebiyle otomotiv sektöründe yaşanan talep azalmaları sebebiyle, otomobil üreticileri çip siparişlerinin önemli bir kısmını iptal etti. Bu süreçte tüketici elektroniği sektöründe yaşanan talep artışı sebebiyle çip tedarikçileri de yönünü bu sektörlere çevirdi.

Zaman içerisinde salgının gücünü kaybetmeye ve insanların evlerden çıkmaya başlamasıyla birlikte otomotiv sektörüne olan talep tekrardan artmaya başladı. Artan bu talep, çip taleplerine de birebir olarak yansırken otomotiv sektöründeki üreticiler iptal ettikleri çip siparişlerinin yerini dolduramadılar.

Hızla artan bir taleple karşılaşan çip üreticileri, bir yandan tüketici elektroniği sektörüne yetişmeye çalışırken diğer yandan ise hayata dönmeye çalışan otomotiv sektöründeki müşterilerini de sıraya almak zorunda kaldı. Çip üreticileri, kapasitelerini artırarak üretime devam etmesine rağmen talepleri tam anlamıyla karşılayamadı.

Çip arzının talepleri karşılayamaması savunma, otomotiv ve haberleşme gibi birçok sektörü çok derinden etkiledi. Yaşanan bu kriz, birçok sektörde üretim planlarının sekteye uğramasına hatta durmasına sebep oldu. Örneğin, dünya devi Apple yeni nesil Iphone 12 model telefonunun lansmanını çip krizi nedeniyle iki ay ertelemek zorunda kaldı. Otomobil üretimlerinde ise navigasyonu ve multimedyası olmayan araçlar gibi daha yalın tasarımlara yönelmeler başladı.

Yapılan bazı çalışmalara göre 2023’ten önce son bulmayacağı düşünülen bu çip krizi ekonomiyi oldukça kötü etkilemeye devam edecek gibi görünüyor. Türkiye’de ise Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı öncülüğünde ASELSAN ve TÜBİTAK yerli çip üretimi için çalışmalara başladı.

Tüm dünyadaki ithalatçı ve ihracatçılara doğrudan ulaşmak TradeAtlas ile çok kolay! TradeAtlas, dünyada yer alan 230’dan fazla ülkede 17 milyon ithalatçı firmaya ait 1,5 milyar konşimento ve sevkiyat detayı verisini barındıran, global bir ithalatçı ve ihracatçı arama motorudur. TradeAtlas, global ticaretin daha önemli bir parçası olma yolunda adımlar atmanıza eşlik etmek üzere yanınızda! Dijitalleşen dünyanın gerisinde kalmayıp global ekosistemin bir parçası olmak için buraya tıklayarak ücretsiz kaydolabilir ve arama yapabilirsiniz.