İthalat ve ihracat
yaparken dikkat edilmesi gereken birçok husus bulunmaktadır, bunlardan biri de dış
ticarette kullanılan ödeme yöntemleridir.
Hem ihracatın hem de
ithalatın gerçekleştiği ülkelerde birçok düzenleme ile karşılaşacak olan
firmalar aynı zamanda kanunlarca tarif edilen dış ticarette kullanılan ödeme
şekillerinden birini hem kendileri hem de muhataplarının güvenliği için
seçmek zorundadırlar.
Peşin Ödeme
İhracat gerçekleşmeden
önce ithalatçının malın ücretini ödemesi ve ihracatçının bu ödeme neticesinde
malları sevk etmesine dayanan ödeme yöntemidir. Bu ödeme yönteminde ihracatı
yapan kişi veya kurum hiçbir risk üstlenmez. Malın zamanında teslim edilip edilmeyeceği
gibi riskler ithalatçıya aittir. Türkiye’de dış ticarette ödeme yöntemleri
arasında en yaygın olarak kullanılan ikinci ödeme yöntemidir.
Mal Mukabili Ödeme
İhracatçı herhangi bir
ödeme yapılmadan veya bir poliçe tanzim etmeden malları ithalatçıya gönderir.
Mal bedeli sözle ödemede belirlenen ileriki bir tarihte veya mallar satıldıktan
sonra ödenir. Risk ihracatçı üzerindedir. İthalatçının çok iyi tanınması ona
güvenilmesi veya bir banka garantisi ile güvence sağlanması gerekir. Türkiye’de
en yaygın olarak kullanılan ödeme yöntemi %69 payıyla mal mukabili ödeme
yöntemidir.
Vesaik Mukabili Ödeme
İthalatçının mal bedelini
malı temsil eden belgeler karşılığı ödediği ödeme şeklidir. İthalatçı firma
açısından mallar kontrol edilerek alındığı için güvenli bir yöntemdir.
Türkiye’de %9 tercih edilme oranıyla bu ödeme yöntemi dış ticarette en çok
tercih edilen üçüncü ödeme yöntemidir.
Akreditifli Ödeme
Akreditif baştan
anlaşılan şartların yerine getirilmesi halinde ihracatçıya banka tarafından
ödeme yapılmasını varsayan bir ödeme yöntemidir. Bu şartlar genelde malların
sevk edildiğini gösteren vesaikin ibrazıdır. Akreditif şartları küşat mektubu
adı verilen bir belge ile ihracatçının bankasına ibraz edilir. İhracatçı
sevkiyatı yapıp, akreditif ile belirtilen şartları yerine getirerek vesaiki
bankaya ibraz ettiğinde mal bedelini tahsil eder.
Kabul Kredili Vesaik Mukabili
Dış ticaret işlemlerinde,
ihracatçı hazırladığı vesaik ve ödemenin vadesini içeren bir belge düzenlemiş
ise bu belgenin ithalatçı tarafından imzalandıktan sonra vesaiklerin teslimine imkân
veren ödeme şeklidir. İthalat yapan firma belgeyi imzalayıp, vesaikleri teslim
aldıktan sonra, vesaikleri gümrük idaresine vererek malı gümrükten alır.
Kabul Kredili Akreditif
Uluslararası kurallara
göre açılan akreditiflerde sevk belgelerinin ve bunun yanında poliçelerin
ithalatı gerçekleştiren firmanın bankası veya muhabir banka tarafından
kabulüyle birlikte serbest bırakılarak bedellerinin poliçe vadesinde ödenmesine
imkân veren bir ödeme şeklidir.
Kabul Kredili Mal Mukabili
Bu ödeme yönteminde
ihracatı yapılan mal ithalatçı tarafından teslim alındıktan ve poliçe
kabulünden sonra poliçenin vade süresi içerisinde gerçekleşmesine dayanan bir
yöntemdir.
Konsinyasyon
Konsinyasyon yoluyla
ithal edilen mal, tıpkı açık kredili ithalatta gerçekleştiği gibi, bedeli
ödenmeden ithal edilen ülkeye getirilir. İthalatı yapılan bu mallar, tamamen
veya bir kısmı satıldıktan sonra bedeli ihracatçıya gönderilir.
Dış ticaret ödeme
şekilleri ticarette
güvenilirliğin ve sürdürülebilirliğin sağlanması için en önemli faktörlerden
birisidir. Ödeme yöntemleri bankalar, teminatlar ve poliçeler aracılığıyla bu
güvenilirliği sağlamakta büyük rol oynar. Bu yöntemler aracılığıyla riskler
ticarette pay alan aktörler arasında yazılı olarak resmi bir şekilde
paylaştırılır kayıt altına alınır. Uluslararası ticarette ödeme şekilleri
bu çerçevede ticaretin önemli bir yapı taşıdır.
Kaynak: TÜİK
TradeAtlas ile Dış Ticaretinizde Güvenli Adımlar Atın
Dış ticarette kullanılan
ödeme yöntemleri, ticari işlemlerin güvenliği ve sürdürülebilirliği için kritik
bir role sahiptir. TradeAtlas, dünya genelindeki 230'dan fazla ülkeden sağlanan
gerçek verileri sunarak dış ticaret işlemlerinizde güvenilir ve detaylı
bilgilere erişmenizi sağlar.
TradeAtlas ile küresel
ticarette avantaj yakalamak için buraya tıklayarak ücretsiz kaydolabilir ve arama yapabilirsiniz.
