İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi

İhracat bedellerinin yurda getirilmesi, 1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetinin Korunması Hakkında Kanun, kanuna dayanılarak çıkarılan 32 Sayılı Karar ve bu karara bağlı tebliğ ve genelgeler yoluyla düzenlenmektedir.

04.09.2018 tarihli ve 30525 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (İhracat Bedelleri Hakkında) (Tebliğ No: 2018-32/48)’e göre Türkiye’de yerleşik olan kişilerin gerçekleştirdiği ihracat bedellerinin, fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içerisinde yurda getirilmesi ve getirilen bu döviz bedellerinin ise en az %80’inin bir bankaya yatırılarak döviz alım belgesine (DAB) bağlanması zorunlu hale getirilmişti.

03.03.2019 tarih 2019-32/53 sayılı, 31.08.2019 tarih 2019-32/55 ve en son 31.12.2019 tarih 2019-32/56 sayılı tebliğlerin yanı sıra, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından 16.01.2020 tarihli “İhracat Genelgesi” yayımlandıktan sonra yurda getirilen ihracat bedelinin döviz alım belgesine (DAB) bağlanma zorunluluğu kaldırılmıştır.

 

Özelliği Olan İhracatta Süreler

-   Müteahhit firmalarca yapılan ihracat bedelinin 365 gün içinde yurda getirilmesi zorunludur.

-   Konsinye yoluyla yapılacak ihracatta bedellerin kesin satışı müteakip 180 gün içinde yurda getirilmesi zorunludur.

-   Uluslararası fuar, sergi ve haftalara bedelli olarak satılmak üzere gönderilen malların bedellerinin de gönderildikleri fuar, sergi veya haftanın bitimini müteakip 180 gün içinde yurda getirilmesi zorunludur.

 

İran, Suriye ve Lübnan’a Yapılan İhracat Bedeli

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 16.01.2020 tarihli İhracat Genelgesi’nin 4. Maddesinin 6 numaralı fıkrasında; “İran, Suriye ve Lübnan’a yapılan ihracat işlemleriyle ilgili olarak 2018-32/48 sayılı Tebliğ’in 3’üncü maddesinin birinci fıkrası uygulanmaz” denilmektedir. Buna göre; İran, Lübnan ve Suriye’ye yapılan ihracatın bedelinin yurda getirilme zorunluluğu bulunmamaktadır.

 

Afganistan, Irak ve Libya’ya Yapılan İhracat Bedeli

Suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanına yönelik mevzuat hükümleri kapsamında olmak kaydıyla Afganistan, Irak ve Libya’ya yapılan ihracatlarda ithalatçının Türkiye’deki bankalardan para transferi yapması yoluyla, üçüncü bir ülkeden bankalar aracılığıyla transferi yoluyla ve Nakit Beyan Formu (NBF) aranmaksızın efektif olarak ihracat bedelleri ödenebilmektedir.

 

180 Günden Fazla Vade Öngörülen Durumlar

İhracat sözleşmelerinde bedellerin tahsili için fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günden fazla vade öngörülmesi durumunda, bazı belgelerin sunulması şartıyla, ihracat bedellerinin vade bitiminden itibaren 90 gün içinde yurda getirilmesi şartı bulunmaktadır.

 

Serbest Bölgeler

Türkiye sınırları içerisindeki serbest bölgelere yapılan ihracatlar yurt dışına yapılmış olarak sayılır ve ihracat bedellerinin yurda getirilme zorunluluğu bulunmaktadır.

 

Peşin Döviz Karşılığı İhracat

Peşin döviz karşılığı ihracatta mallar, bedel peşin olarak ödendikten sonra ihraç edilmektedir. Peşin olarak bedeli alınmış ihracatın 24 ay içerisinde yapılma zorunluluğu bulunmaktadır. 24 ay içerisinde ihracatın yapılmadığı veya bu süre içerisinde tutarın tamamının tek seferde iade edilmediği durumlarda bu tutar kambiyo mevzuatı açısından prefinansman kredisi hükümlerine tabidir. Peşin bedelin iadesine ilişkin KKDF mevzuatı hükümleri saklıdır.

 

İhracat Bedellerinin Tahsili

İhracat bedellerinin beyan edilen Türk parası veya döviz üzerinden yurda getirilmesi esas olmakla birlikte, beyan edilenden farklı bir döviz üzerinden getirilmesi de mümkündür.

Türk parası üzerinden yapılan ihracat karşılığında yurda döviz getirilmesi de mümkündür.

İhracat bedelinin yolcu beraberinde efektif olarak yurda getirilmesi halinde gümrük idarelerine beyan edilmesi zorunludur.

 

İhracat Bedelinin Tahsili ve Kabulü

Özelliği olan ihracat için 7’nci maddedeki ihraç tarihleri ve süreler saklı kalmak kaydıyla, ihraç edilen malın GB’nin 22’nci hanesinde kayıtlı bedelinin yurda getirilmesi ve fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde İhracat Bedeli Kabul Belgesi (İBKB) düzenlenmesi zorunludur.

İhracatta ödeme şekilleri ile ilgili blog yazımıza buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

 

İhracatçının Serbest Kullanımına Bırakılan Dövizler

İhracat Genelgesi’ne göre; hizmet ihracatı, transit ticaret, Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satış, Türkiye’de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satış, mikro ihracat ve serbest bölge işlem formu kapsamında gerçekleştirilen 5.000,- ABD doları veya karşılığı döviz ya da Türk lirasını geçmeyen tutardaki ihracat işlemlerinde bedellerin tamamının tasarrufu serbesttir.

İhracat Hesabının Kapatılması

İhracat bedeli dövizlerin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içerisinde yurda getirilmesinin ardından İBKB düzenlenmesi ile aracı banka nezdinde ihracat hesabı kapatılır. İhracat bedelinin tahsilinden ve belirtilen süreler içerisinde yurda getirilerek ihracat hesabının kapatılmasından ihracatçılar sorumlu tutulmaktadır. Hesapların kapatılmasını izlemekten ise aracı bankalar sorumludur.

Uluslararası yaptırımlar çerçevesinde bankaların kabul etmediği ihracat bedellerine ilişkin İBKB düzenlememesi sebebiyle açık kalan ihracat hesapları ihtarname süresi içerisinde söz konusu hususun yer aldığı banka yazısının ibrazı üzerine ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca/Müdürlüğünce kapatılır.

İhracat bedeli kabulünün, yurda getirme süresi dışında ancak 5 iş günlük ihbar süresi içinde yapılması halinde ihracat hesabı, ilgili Vergi Dairesi Başkanlığı/Müdürlüğünce kapatılır. Ancak bu süre, Covid-19 uygulamaları kapsamında 20 güne çıkarılmıştır.

Süresi içinde kapatılmayan hesapların, aracı bankalarca 5 (20) gün içerisinde Vergi Dairesi Başkanlığına/Müdürlüğüne ihbar edilmesi gerekmektedir. İhbarı takiben 10 iş günü içerisinde ilgililere hesapların kapatılması için 90 gün süreli ihtarname gönderilmektedir.

Bu süre içerisinde hesapların kapatılması veya mücbir sebep hallerinin ya da haklı durumun belgelenmesi zorunluluğu bulunur. Mücbir sebep halinde; mücbir sebebin devamı süresince altışar aylık dönemler itibarıyla ek süre verilir.

 

İhracat Hesabının Kapatılmasında İbrazı Zorunlu Belgeler

İhracat hesabının kapatılabilmesi için GB örneği/GB bilgileri, ilgili ihracat bedeli kabul belgeleri (İBKB), satış faturası ile indirim ve mahsup konusu belgelerin aracı bankaya ibrazı zorunludur.

 

Mücbir Sebepler

·       İthalatçı veya ihracatçı firmanın infisahı, iflası, konkordato ilan etmesi veya faaliyetlerini daimi olarak tatil etmesi, firma hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmesi, şahıs firmalarında firma sahibinin ölümü,

·       Grev, lokavt ve avarya hali,

·       İhracatçı veya ithalatçı memleket resmi makamlarının karar ve işlemleri ya da muhabir bankaların muameleleri dolayısıyla hesapların kapatılmasının imkansız hale gelmesi,

·       Tabii afet, harp ve abluka hali,

·       Malların kaybı, hasara uğraması veya imha edilmesi,

·       İhtilaf nedeniyle dava açılması veya tahkime başvurulması.

 

Haklı Durumlar

Mücbir sebep halleri dışında kalan, ancak bedel getirme süreleri içerisinde ihracat bedelinin yurda getirilmesine engel olan ve resmi kayıtlarla tevsik edilebilen durumlardır. Covid-19 salgını da haklı duruma örnektir. Bu durumlar, Vergi Dairesi Başkanlıkları/Müdürlükleri tarafından değerlendirilmektedir.

 

Tüm dünyadaki ithalatçı ve ihracatçılara doğrudan ulaşmak TradeAtlas ile çok kolay! TradeAtlas, dünyada yer alan 230’dan fazla ülkede 17 milyon ithalatçı firmaya ait 1,5 milyar konşimento ve sevkiyat detayı verisini barındıran, global bir ithalatçı ve ihracatçı arama motorudur. TradeAtlas, global ticaretin daha önemli bir parçası olma yolunda adımlar atmanıza eşlik etmek üzere yanınızda! Dijitalleşen dünyanın gerisinde kalmayıp global ekosistemin bir parçası olmak için buraya tıklayarak ücretsiz kaydolabilir ve arama yapabilirsiniz.